با توجه به وجود اثار تاريخي متعدد با قدمت طولاني در محدوده جغرافيايي شهرستان تويسرکان و وجود برخي شواهد و مستندات مبني وجود سکونتگاه هاي انساني مي توان پي به وجود سابقه ديرين فرهنگي و انساني در اين منطقه برد. سکونتگاه هايي همچون باباکمال، رودآور، ولاشگرد و ... اين امر را تاييد مي کند. اين سابقه ي ديرين باعث شده است تا به نوعي جريان تمدني و شهرنشيني در اين منطقه استمرار يابد. به نحوي که هم اکنون اين شهرستان يکي از مناطق داراي غناي فرهنگي در استان  و منطقه است. شرايط مساعد فرهنگي و اجتماعي باعث شده است تا چهره هاي درخشاني در عرصه هاي گوناگون در اين خاک رشد و نمو يابند. کساني همچون ميررضي آرتيماني، شيخ محمد نبي تويسرکان، ابو شجاع رودآوري، ملا حسينعلي تويسرکاني، شيخ حسينعلي تويسرکاني و هنرمندان و نويسندگان و شعراي بنام ديگر. و در دوره کنوني نيز چهره هاي ماندگار کشوري حاصل همان سوابق ديرين فرهنگي است. از جمله ديگر نمود هاي اين تبلور فرهنگي راه اندازي نخستين کتابخانه عمومي استان همدان در سال 1342 در شهر تويسرکان است.